Duurzame inzetbaarheid begint met inzicht in functierisico’s én levensstijl

Bij duurzame inzetbaarheid van medewerkers gaat het om het op zodanige wijze verrichten van arbeid dat het de toekomstige mogelijkheid tot het verrichten ervan niet ondermijnt. Slijtage, laat staan roofbouw, moet dus vermeden worden. Daarvoor is het onder andere noodzakelijk dat medewerkers continue leren en zich blijven ontwikkelen.

Veranderbereidheid, flexibiliteit en mobiliteit zijn hierbij essentieel, naast het optimaal benutten van talenten, vaardigheden en competenties. Duurzame inzetbaarheid is daarmee zowel een verantwoordelijkheid van de medewerker als van de werkgever. De medewerker heeft de verantwoordelijkheid om, binnen zijn mogelijkheden, zijn talenten te ontwikkelen en zijn kennis en vaardigheden op peil te houden. De werkgever heeft de verantwoordelijkheid om de voorwaarden scheppen waaronder de medewerker zich binnen het werk kan ontwikkelen en zijn talenten, kennis en vaardigheden daadwerkelijk kan inzetten. Tenslotte heeft ook de overheid hierbij nog een verantwoordelijkheid door met regelgeving en flankerend beleid deze processen faciliteren.

 

Organisaties beseffen steeds vaker dat er sprake is van een mismatch tussen de medewerkers die ze in dienst hebben en datgene wat ze als organisatie moeten leveren. Een mismatch enerzijds veroorzaakt door de steeds snellere technologische ontwikkelingen en anderzijds doordat organisaties vanwege de voorgaande crisisjaren onvoldoende hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van hun medewerkers en ook de medewerkers zelf daartoe soms niet bereid waren. Terwijl de meeste organisaties zich dit beginnen te realiseren en hierop (reactief) beleid proberen te maken, is dit besef nog in veel mindere mate bij de medewerkers zelf aanwezig. Met het oog op duurzame inzetbaarheid zou het beter zijn om een proactieve koers te varen. Organisaties kunnen de vinger voortdurend aan de pols houden door het inzichtelijk maken van alle risico’s en deze structureel onderwerp van gesprek te maken met de medewerker.   

Duurzame inzetbaarheid begint met het inzichtelijk maken van de risico’s van werkzaamheden. Een Risico-inventarisatie en Evaluatie (RIE) beschrijft per functie de risico’s die werknemers lopen bij het uitvoeren van hun taken, zodat maatregelen kunnen worden genomen om deze risico’s weg te nemen of te verminderen. Zo zal een kantoormedewerker baat hebben bij een verstelbare kantoorstoel en beschermen helm, handschoenen en veiligheidsschoenen medewerkers op de bouw. Maar ook specifieke trainingen en opleidingen horen bij maatregelen om werk veilig te kunnen uitvoeren. 

Zoals de risico’s die de functie met zich mee brengt in kaart worden gebracht zo moeten ook de risico’s die de leefstijl van de medewerker met zich meebrengt duidelijk worden. Een gezonde levensstijl is voor duurzame inzetbaarheid van groot belang. Wij vinden dat je als organisatie best met je medewerker kunt afspreken dat hij zijn uiterste best doet om gezond en fit genoeg te blijven om zijn werk uit te kunnen (blijven) oefenen. Draag als organisatie bij aan de bewustwording hiervan bij de medewerkers door een PMO (Periodiek Medisch Onderzoek) aan te bieden. Een, op basis van de RIE, samengestelde functiegericht onderzoek wat resulteert in een adviesgesprek van een arbeidskundige met de medewerker, dat bijdraagt in de bewustwording van de eigen verantwoordelijkheid t.a.v. individuele belemmeringen. 

De risico’s vanuit de functie, de risico’s vanuit de persoonlijke levensstijl en de ontwikkelbereidheid van de medewerker zijn goede ingrediënten om de gezamenlijke verantwoordelijkheid betreffende duurzame inzetbaarheid in te vullen door de inspanningsverplichting aan te gaan om hierover afspraken te maken in de performancecyclus. Op die manier raken leidinggevenden en medewerkers jaarlijks op een formele en gestructureerde manier in gesprek over de inzetbaarheid, nu en in de toekomst. De grootste uitdaging is het in beweging brengen van medewerkers zodat zij hun talenten op de juiste manier gaan benutten. 

Duurzame inzetbaarheid is een belangrijk thema dat ons de komende jaren bezig zal houden. Daarvoor zijn niet alleen economische maar ook sociale redenen aan te voeren om de simpele reden dat het om de gezondheid en het welzijn van individuele medewerkers gaat, en over hoe zij momenteel en in de toekomst functioneren op hun werk. De balans tussen werk en persoon staat hierbij centraal.